Het heeft even geduurd. Een nieuwe update van de website. De afgelopen twee weken is het bijzonder druk geworden. Overheidsorganisaties (hoog en laag) beginnen nu de effecten van de politieke besluiten te voelen. Ik word via via benaderd om OR’s te begeleiden en moet voor het eerst “nee” zeggen. Dat laatste voelt vreemd maar om een beetje overeind te blijven moet ik mijn eigen agenda goed beheren.

Rijnlands of Angelsaksisch organiseren

De adviesaanvragen die ondernemingsraden voorgelegd krijgen, gaan meestal over organisatieontwikkeling en structuuraanpassingen. De context (bezuinigingen, taakstellingen (dubbel slot)) nopen gemeenten er toe drastische besluiten te nemen. Afstoten van onderdelen naar een regionale uitvoeringsdienst (RUD), of de markt “opgooien”. De gemeentelijke organisatie anders vormgeven waarmee er een regiegemeente ontstaat die zijn diensten door andere organisaties laat verrichten. Intern betekent dit ook het nodige voor de medewerkers. Er wordt meer en meer gesproken over standaardisering en vereenvoudiging van processen. Nu wordt er blijkbaar meer “vrij georganiseerd” en dat levert kosten op die leiden tot slechtere dienstverlening (aanname). Veel organisaties zitten nu in een zoektocht naar resultaat- en inspanningsverplichting waarbij er een juiste mix moet zijn van Angelsaksische elementen (als targets, standaardiseren) en Rijnlandse elementen (overleg en vakmanschap). Dit levert OR’s uitdagende opdrachten op en een focus aanbrengen in de adviesaanvragen rondom dit thema levert de raad voldoende en mooie munitie op om zich te profileren.

Congres Ombuigen: medezeggenschap op de bok of achter de wagen?

Op 10 maart 2011 organiseerde het A en O fonds gemeenten samen met andere partners een congres over nieuwe inzichten in de medezeggenschap. Tijdens het congres leverden ondermeer Hans Wiegel (gemeentesecretaris Vianen) en de HR-manager van KLM een bijdrage. Mijn bijdrage ging over de positionering van de medezeggenschap ten opzichte van de gemeentesecretaris. Vanuit de visie zoals deze op (http://www.bobvermaak.nl/voorgenomen-initiatieven/) te lezen is. Ondernemingsraden moeten zich vergewissen van een stellingname en niet afwachten tot adviesaanvragen eens hun kant opkomen. Gemeentesecretarissen zullen op hun beurt open moeten staan voor de OR om met hem, bij tijd en wijle, een coalitie te vormen. Meer en meer zien we dat gemeenten in financiële problemen komen omdat ze allerlei verplichtingen aangegaan zijn die nu niet meer gedragen kunnen worden (bijvoorbeeld de gemeente Utrecht en het stationsgebied). Ondernemingsraden zouden meer deze kritische luis in de pels moeten zijn om de kwaliteit van de eigen organisatie overeind te houden. Dit laatste is ook wat Paul Frissen op het congres 15 jaar WOR betoogde.

 Politie: LFNP

Op 15 maart 2011 organiseerde FNV Formaat (sectorteam Overheid) i.s.m. advocatenkantoor De Voort, Hermes en De Bont advocaten een middag over het nieuwe landelijke functiegebouw Nederlandse politie. Er gaat veel veranderen in het functiehuis en de medezeggenschap wordt er haast alleen maar mee geconfronteerd. Deze middag stond in het teken van ontdekken wat de OR en de OC’s er mee kunnen en waar de rol voor de medezeggenschap het sterkste is. Ook hier bemerk je dat de medezeggenschap vooral afwacht en bezig is met de regels en procedures terwijl er aan het LFNP uitgangspunten ten grondslag liggen die geborgd moeten gaan worden in de regio’s om daarmee ook echt te zorgen voor de effecten die het LFNP moet oproepen. Ook hier roep ik graag OR’s op om zich te positioneren en een goede taakverdeling te maken met de OC’s.

Eigen OR

De eigen ondernemingsraad van FNV Formaat gaat deze weken aan de slag met de nieuwe indeling van de teams. De adviesaanvraag is binnen en de raad heeft intensief contact gezocht met de achterban en bestuurder. Nu moet het gebeuren. De bestuurder heeft de adviesaanvraag keurig, aan de hand van een paar vragen en principes, opgesteld. Morgen is de eerste behandeling in de raad. Ben buitengewoon benieuwd naar de uitkomsten.

Komende week

De komende week ben ik druk met notities schrijven en OR’s helpen bij het afhandelen van adviestrajecten. Intakes bij klanten en een bijdrage leveren aan een boekje met Steven Jellinghaus.

Morgen lever ik een bijdrage aan een congres van het A&O-fonds gemeenten. Voor meer informatie: http://www.medezeggenschap-anders.nl/site/programma/

Vandaag op bezoek geweest bij een ondernemingsraad van een ZBO. Wederom tegen het probleem aangelopen dat een ZBO een positie inneemt ten opzichte van een ministerie waarbij de positie van het georganiseerd overleg bijzonder is. Wie regelt de primaire arbeidsvoorwaarden of een sociaal plan (toepassing SFB) bij dit type organisatie? Ben dan blij dat ik Marco Ouwehand of Marieke Manschot kan bellen met de vraag: “Weet jij iets van fase 1 of 2?” Dit is belangrijk omdat er afspraken zijn gemaakt die nagekomen moeten worden. Door de bestuurder en de ondernemingsraad.

Ook weer eens gesproken over toezeggingen die de ene OR wel krijgt en de andere niet. Dit levert op termijn rechtsongelijkheid op die een goede fusie in de weg staat. De andere kant op kijken (korte termijn) is dan fnuikend voor een goede integratie van de verschillende onderdelen.

Maandag bij het A&O-fonds gemeenten geweest voor een kennismaking met Jan Snijders. Het A&O-fonds stimuleert ondermeer competentieontwikkeling bij OR-leden en faciliteert de raden bij het organiseren van campagnes voor OR-verkiezingen. Met Jan gesproken over onze activiteiten als campagnemanager bij verschillende ondernemingsraden. Het ophangen van posters en dergelijke is geen garantie voor verkiezingen. Bij de gemeenten waar wij als campagneleider hebben gefunctioneerd, zijn er verkiezingen georganiseerd. Goed om te zien dan aandacht en investeren loont. Het levert niet alleen wat te kiezen op maar ook gesprekken in de organisatie over de organisatie. Ik heb het in ieder geval erg leuk gevonden om te doen en 16 maart zullen we weten wie gekozen is en wie niet. Met Jan ook gesproken over onze leergang besluitvorming voor ondernemingsraadleden. ’s Avonds naar het stuk “Jurk” van ondermeer Jeroen van Koningsbrugge. Was erg leuk. Verrast was ik door de grote van de zalen in het Beatrixgebouw.

Dinsdag en woensdag allerhande dingen gedaan: teamcoaching, intakegesprekken en trainen. Veel afwisseling die vermoeiend maar uitdagend is.

Strategisch samenwerken met vakbonden of gewoon je werk doen als adviseur?

Donderdag en vrijdag een OR van een ZBO getraind. Deze OR staat, evenals veel andere klanten, voor de opdracht een reorganisatietraject goed te begeleiden en daarbij de adviseren. De raad heeft afgelopen maandag even de tanden laten zien omdat dit nodig was. OR had onvoldoende informatie en kon eigenlijk niks met de adviesaanvraag die hij gekregen had. De bestuurder keek raar op toen de OR geen genoegen nam met halve toezeggingen. De bestuurder heeft de OR uiteindelijk zaken toegezegd waarmee de OR tevreden was. De raad kwam donderdag en vrijdag op cursus. Samen met Rene Snel de raad in een simulatie meegenomen. Een fictieve adviesaanvraag waarbij de raad 3 maal moet overleggen met de bestuurder en 3 maal intern moet vergaderen over de resultaten van de gesprekken met de bestuurder is de opdracht. Na anderhalve dag moet er een advies liggen waar de bestuurder wat mee kan en de raad ook zijn invloed heeft aangewend om eigen punten te scoren. De OR nam het goed op. Er werd serieus vergaderd, overleg gevoerd met de “bestuurder” en ook met de achterban gecommuniceerd. Tussendoor veel feedback gegeven aan de groep. De OR heeft in anderhalve dag veel geleerd over zichzelf en de wijze waarop hij overkomt bij een bestuurder. Na deze simulatie met de OR nog strategisch handelen doorgenomen en het ARAR in relatie tot reorganisaties besproken. De bestuurder heeft namelijk in een adviesaanvraag gesteld dat het Sociaal Flankerend Beleid (SFB) van toepassing is voor deze reorganisatie. Dit betekent dat er fasen in de organisatieontwikkeling zijn waarbij er verschillende faciliteiten en rechten per fase zijn. De raad meegenomen in fase 0, 1 en 2 en 1, 2 en 3 van fasegewijs reorganiseren. De OR-leden kenden deze documenten niet en vroegen zich uiteindelijk af of de bestuurder deze documenten wel kent. De raad kwam tot de conclusie dat veel zaken uit het SFB niet goed geregeld zijn bij hun reorganisatie. De OR heeft morgen een zware taak: gesprek aangaan met de bestuurder en zijn positie claimen aan de hand van deze twee documenten. Het voordeel van onze contacten bij de AbvaKabo FNV is dat we (FNV Formaat) in 1 minuut kunnen achterhalen of organisaties en hun ontwikkeling (bijvoorbeeld fase 0 of 1) bekend is bij de bond. Zij hebben in ons bestel een belangrijke taak gekregen bij dit soort ontwikkelingen. OR-en die daar niet van op de hoogte zijn of geen werk van maken doen zichzelf en de achterban tekort. Snel even Jan Willem Dieten of Marco Ouwehand bellen is dan een mooi middel om de raad te sterken in de positie.

Volgende week

Morgen een ontmoeting met alle OR-leden van de FNV-organisaties. Dit na een eerste bijeenkomst organisatiekunde. Tijdens deze eerste bijeenkomst staat het verschil tussen het Rijnlandse en Angelsaksische model centraal. Voor mij bekend door eerstejaars vakken politicologie. Daar stond ondermeer The Dutch Miracle op het programma. Nederland kenmerkt zich door het Poldermodel dat raakvlakken heeft met het Rijnlandse model. Morgen bespreken we de verschillen door de bril van een organisatieontwikkelingsdeskundige. Dinsdag van Delft naar Arnhem. Eerst om een vergadering voor te zitten en daarna als adviseur naar een OR van een overheidsinstelling. Ook hier gebeurt van alles waarbij de raad positie moet kiezen. Woensdag een bijdrage aan een congres voorbereiden. Deze bijdrage lever ik donderdag bij een congres over ombuigingen bij gemeenten. Vrijdag naar Rijswijk voor een adviesklus.